José Mário dos Santos Mourinho Félix (Portekizce telaffuz: [ʒuˈzɛ moˈɾiɲu]; d. 26 Ocak 1963), Portekizli teknik direktör ve eski profesyonel futbolcudur. Süper Lig ekiplerinden Fenerbahçe‘yi çalıştırmaktadır. İngiliz medyası tarafından “The Special One” (Türkçe: Özel Biri) olarak adlandırılan Mourinho, gelmiş geçmiş en donanımlı teknik direktörlerden biridir ve yaygın olarak tüm zamanların en iyi teknik direktörleri arasında kabul edilmektedir.[1]
Portekiz liglerindeki sıradan bir orta saha oyuncusu olarak Mourinho, 24 yaşında futbol kariyerini sonlandırdı[2] ve önce Sporting ve Porto‘da Sir Bobby Robson‘ın tercümanlığını yaptı, ardından da hem Robson hem de halefi Louis van Gaal yönetimindeki Barcelona‘da yardımcı antrenör olarak çalıştı. Benfica ve União de Leiria‘daki kısa süreli görevlerinin ardından 2002 yılında Porto’ya teknik direktör olarak dönen Mourinho, iki kez Primeira Liga, bir Taça de Portugal, UEFA Kupası ve Porto’nun 1987’den bu yana ilk Avrupa Kupası şampiyonluğu olan UEFA Şampiyonlar Ligi‘ni kazandı. Bu başarıların ardından Premier League ekibi Chelsea‘nin teknik direktörü oldu. Kulüpte geçirdiği üç sezonda iki Premier League şampiyonluğu, bir FA Cup ve iki Lig Kupası kazandı. 2007 yılında kulübün sahibi Roman Abramoviç ile yaşadığı anlaşmazlıklar nedeniyle görevinden ayrıldı.[3]
2008 yılında İtalyan kulübü Inter Milan‘a geçen Mourinho, burada Serie A‘yı iki kez kazandı ve 2010 yılında bir İtalyan kulübü için ilk olan Serie A, Coppa Italia ve UEFA Şampiyonlar Ligi‘nden oluşan Avrupa üçlüsünü elde etti. Bu onu iki kulüple Avrupa Kupası’nı kazanan beş teknik direktörden biri yaptı[4] ve aynı yıl ona ilk FIFA Dünyada Yılın Teknik Direktörü ödülünü kazandırdı.[5] Mourinho daha sonra İspanya’da Real Madrid‘e geçti ve 2011-12 sezonunda rekor bir puanla La Liga‘yı kazanarak dört ülkede lig şampiyonluğu kazanan beşinci teknik direktör oldu.[6][7] Ayrıca bir Copa del Rey ve bir Supercopa de España kazandı.
Mourinho, 2013 yılında Real Madrid’den ayrılarak Chelsea’ye geri döndü ve burada bir lig şampiyonluğu ve Lig Kupası daha kazandı ancak kötü sonuçların ardından 2015 yılında görevine son verildi.[8] İngiltere’de kalarak sırasıyla Manchester United ve Tottenham Hotspur‘un başına geçti,[9] ancak her iki kulüpte de görev süresi nispeten kısa sürdü ve hırçın bir şekilde sona erdi. Buna rağmen Mourinho, Manchester United’daki ilk sezonunda UEFA Avrupa Ligi, Lig Kupası ve FA Community Shield‘i kazandı ve Tottenham’ı Lig Kupası‘nda finale taşıdı, ancak finalin oynanmasına bir haftadan az bir süre kala kovuldu. Kısa süre sonra Roma tarafından işe alındı ve ilk kez düzenlenen UEFA Avrupa Konferans Ligi‘ni kazandı – bu onu dört kulüple büyük bir Avrupa yarışmasını kazanan ilk teknik direktör ve üç ana UEFA kulüp yarışmasını kazanan üçüncü teknik direktör yaptı.[10]
Portekiz Futbol Federasyonu (FPF) tarafından 2015 yılında Yüzyılın Portekizli Teknik Direktörü seçildi[11] ve transferlere 1 milyar £’dan fazla harcayan ilk teknik direktör oldu.[12] Taktik bilgisi, karizmatik ve tartışmalı kişiliği ve çekici futboldan ziyade sonuçlara öncelik vermesiyle tanınması nedeniyle hem hayranları hem de eleştirmenler tarafından Arjantinli teknik direktör Helenio Herrera ile karşılaştırıldı.[13][14]
Roma döneminin sonlanmasının ardından Mourinho’nun Fenerbahçe’ye geleceği tartışmaları 2023-24 Süper Lig sezonunu sonrası takımda Haziran ayı başında yapılacak seçimli kongrenin yaklaşmasıyla hız kazandı. Bu konuda ilk açıklama, Fenerbahçe eski başkanı ve başkan adayı Aziz Yıldırım tarafından “Jose Mourinho’yla 3 seneliğine anlaşmaya varıldığını” açıklamasıyla başladı (Daha sonra Jose Mourinho, bu iddiaları yalanlamıştır). Bunun üzerine sportif direktör Mario Branco, Londra’ya tecrübeli teknik adamın yanına giderek onunla bir görüşme gerçekleştirmiş ve ona takım ve lig hakkında detaylı bir rapor sunarak Mourinho’yu Fenerbahçe’ye gelmeye ikna etmiş ve neticede dünyaca ünlü Portekizli teknik adamla iki yıllığına anlaşmaya varılmıştır. Ardından Fenerbahçe, 1 Haziran 2024 tarihinde Kamuyu Aydınlatma Platformu‘na yaptığı açıklamada, Mourinho’nun kulüple teknik direktörlük görevi için görüşmelere başladığını duyurdu.[206][207] Tecrübeli teknik adamı Londra’dan getiren uçak 2 Haziran 2024 günü saat 14.47’de İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı‘na iniş yaptı. İmza töreni ise aynı gün saat 19.00’da Şükrü Saracoğlu Stadyumu’nda yapıldı.[208][209][210] Taraftarın yoğun katılımının olduğu imza töreni için törenden önceki gün satışa açılan biletler 0,1 saniyede tükenmiştir. 2+1 yıllık kontratın imzalanmasıyla ve yıllık 10 milyon € maaşla Mourinho, Fenerbahçe’nin resmen yeni teknik direktörü oldu.